محمد اوزون نویسنده و رمان نویس مشهور کردستان ترکیه

محمد اوزن چندین بار به علت فعالیت های خود در زمینه ادبیات کردی در ترکیه بازداشت شده است. او در 21 ماه مارس سال 1976 به علت ویرایش مجله کردی- ترکی بازداشت شد و به عنوان جدایی خواه محکوم شد و در زندان مرکزی آنکارا زندانی شد. در طی دوره بازجویی و محاکمه خود در تابستان سال 1976 ، او سعی کرد موجودیت کردها و زبان کردی را ثابت کند. بیانیه دادستان حاکی از آن بود که کردها و فرم زبان کردی وجود ندارد. اگرچه با این ادعای خود برخلاف رای دادستانی به عنوان جدایی خواه تلقی شد و به مجازات محکوم شد. او به هشت ماه زندان محکوم شد. بعد از آزادی از زندان او هنو تحت محکومیت برای مسئولیت و نقش خود در ویرایش مجله ای که قبلا ذکر شد ، قرار داشت و در نتیجه او پناهندگی را انتخاب کرد و در سال 1977 به سوئد رفت مقررات اعمال شده و قانونی درآن زمان بازگشت او را به سرزمین مادی ترکیه غیر ممکن نمود. در نتیجه ، در سال 1981 با تصمیم دولت نظامی وقت ترکیه و همانند بسیاری از اندیشمندان و متفکران ترک و کرد ، او ملیت خود را ترک کرد. او کار تحقیق زبانشناسی را در استکهلم دوباره شروع کرد و کمکهای مالی از طرف دولت سوئد دریافت کرد. برای جمع آوری لغات وواژه ها و فولکلورو فرهنگ خود او رهبر کردهای عراق را در دره کوههای مرکز شورش عراق ملاقات کرد که تا عصر در کلبه ای به شنیدن اشعار کردی و گوش کردن به داستانهای داستا سرایان در نور چراغ نفت سوز پرداخت.او برای این الفبای عربی را یاد گرفت تا بتواند اشعار کردی قرنهای شانزدهم و هفدهم را بخواند. بعدا او چند نسخه کمیاب از مجلات چاپ شده توسط پناهندگان کرد را دریافت کرد. ماجراهای مریض گونه و مرگ آور و کشنده این پیشگامان در اساس و بنیه دو رمان او ، درباره مبارزات کردها در طی سالها و دهه ها در همه اثرها و داستانهای او ، قرار دارد. او همچنین هیئت ویرایش اندیشمندان و متفکران ، که به کردها کمک مالی می کردند تا به اروپا پرواز کنند تا این لغات وواژه های مبهم و ناشناخته رابرای جهانیان روشن کنند.

بعد از زندگی به عنوان پناهنده برای سالیان متمادی ، او به ترکیه برگشت تا درباره ادبیات کردی ، هفت کتاب خود ، شش تا به زبان کردی و یکی به زبان ترکی که توسط دادخواست شماره 39/2000 چهارمین دادگاه امنیتی ایالتی دیار بکر در ماه فوریه سال 2000 ممنوع شده بود.

قابل ذکر است که عبدالله اوجالان در آخرین میتینگ خود گفت که "محمد اوزون یک فرد بی مانند برای ما است" و درباره سلامت او پرسید.

کتابها

1. Tu (You), Novel, 1985.
2. Mirina Kalekî Rind (Death of a Nice Old Man), Novel, 1987.
3. Siya Evînê (Shadow of Love), Novel, 1989. Translated into Swedish as "I skuggan av en förlorad kärlek" ,Översättning av Ingmar Björkstén, Ordfront förlag, 241 s., Stockholm, 2001, ISBN 91-7324-716-2, Pris: 303 SEK
4. Ji Rojên Evdalê Zeynikê (From the days of Evdal Zeynikê), Novel, 1991.
5. Destpêka Edebiyata Kurdî (The Beginning of Kurdish Literature] ,Research, 1992.
6. Mirina Egîdekî (Death of a Hero), Poetry, 1993.
7. Hêz û Bedewiya Pênûsê (The Strength and Beauty of the Pen), Essays, Nudem Publishers, 203p., 1993.
8. Bîra Qederê : Roman (Memory of Destiny: A Novel), Istanbul, Avesta Publishers, 1995, 260 p. (Re-published by Nefel, Sweden, 2002, ISBN 91-89687-11-6).
9. Världen in Sverige (Anthology, in Swedish)
10. Dinya Li Swêdê (The World in Sweden), same anthology, in Kurdish, with Madliene Grive, 1995.
11. Antolojiya Edebiyata Kurdî (Anthology of Kurdish Literature] (anthology, 2 vols., 1995).
12. Ronî Mîna Evînê Tarî Mîna Mirinê (Light like Love, Dark like Death), Novel, Avetsa Publishers, 350 p., 1998.
13. Hawara Dîcleyê I, Novel, Nefel Publishers, Sweden, 230 pp., 2003, ISBN 91-89687-13-2.

 مقالات

1. Mehmed Uzun, "Words Washed by the Waters of the Euphrates", International Journal of Kurdish Studies, Vol.14, No. 1&2,pp.36-40, 2000.
2. Mehmed Uzun, The Kurdish Renaissance in Exile, The Journal of the International Parliament of Writers, Vol. 1, Jan. 2001, pp.67-78.
3. Mehmed Uzun, The Nature of Fiction, Index on Censorship Journal, vol.4, 2001.
4. Mehmed Uzun, Diyarbakir: the slap in the face, International Journal of Kurdish Studies, Jan. 2003.

 نکته ها

 اشارات

1. Mehmed Uzun, An Introduction
2. Mehmed Uzun, Unionsverlag, in German
3. The Reykjavík International Literature Festival 2005, Find Uzun
4. The Pomegranate Flowers, International Journal of Kurdish Studies, Jan. 2003, English translation
5. Diyarbakir: the slap in the face, International Journal of Kurdish Studies, Jan. 2003, An artcile by Mehmet Uzun about his life and works
6. Works by Mehmet Uzun
7. Mehmed Uzun’s defense offered in the Diyarbakir State Security Court No. 4. (19.04.2002)

1. NFFE(Norwegian Forum for Freedom of Expression) protest confiscation of Mehmed Uzun´s books in 2000
2. Writer and publisher face charges for literary works, International Freedom of Expression eXchange, March 2001

محمد اوزون نویسنده نامدار کرد پس از ماهها دست و پنجه نرم کردن با بیماری سرطان، در شهر دیاربکر، زادگاهش، درگذشت.

شهردار و مسئولان شهر دیاربکر